Amortyzacja przód , amortyzator

                

                W dzisiejszych czasach rower górski , popularnie zwany ‘góral’ bez amortyzatora pod kierownicą jest rzadkością . Jeszcze nie tak dawno amortyzatory były przeznaczone dla rowerów wyczynowych. Jednak teraz można spotkać amortyzatory zamontowane w rowerach dziecięcych .

                Rynek amortyzatorów strasznie się rozwinął , jest czasem trudno się połapać jaki był by odpowiedni dla naszego roweru. Wszystko zależy od zastosowania , jeden model może się sprawdzić w xc , a w trekking’u niepraktyczny . Oczywiście nie wszyscy posiadają kilka rowerów na różne tereny , więc trzeba iść na pewne ustępstwa .

                Zastosowanie w amortyzatorach regulacji skoku , jak i zablokowanie kompletnie , daje możliwość zmiany charakterystyki amorka . Zmniejszenie , lub zwiększenie sprawdza się na podjazdach i zjazdach , gdzie większy i mniejszy skok , zmienia się zachowanie naszego rumaka .Dzięki czemu mamy większą kontrolę nad przednim kołem zmniejszając skok na podjazdach.

                W przypadku blokowania ‘amorka’ , taka opcja jest przydatna na płaskiej nawierzchni np. asfalt . Wiele modeli oferuję możliwość blokady , poprzez manetkę umieszczaną na kierownicy , odnosi się to również dla modeli z niskiej półki. Jest to miłe ułatwienie , wystarczy tylko ruch ręki , nie trzeba się zatrzymywać i ‘grzebać’ przy amortyzatorze.

                Obecnie występuję zatrzęsienie amortyzatorów , jest tak duży wybór że łatwo się pogubić . Oczywiście najłatwiej jest zawitać w sklepię i powierzyć się profesjonalistą, jednak nie koniecznie musimy mieć do nich zaufanie. Oczywiście zależy do jakiego sklepu się wybierzemy, jednak w ‘porządnym’ nie powinna nastąpić sytuacja , kiedy wychodząc nie będziemy zadowoleni, ponieważ obsługa będzie w stanie przejrzyście i profesjonalnie doradzić w sprawie części nas interesujących. Jednak jeżeli nie mamy pewności czy po prostu dany produkt był przedkładany nad konkurencyjny tylko dla tego ,że w magazynie jest spora ilość . Powinniśmy mieć chociaż podstawą wiedzę na temat zakupywanych produktów . Dlatego poniżej mam nadzieje w miarę przejrzyście opiszę amortyzatory przednie , w następnym poście tylne .

               Podczas kupowania amortyzatora należy zwrócić  uwagę na typ mocowania hamulca. Ogólnie występują dwa typy mocowana pod hamulec V-break i hamulec tarczowy .Można przyjąć że istnieją trzy podziały , najdroższe model są wyposażone tylko  w mocowanie pod hamulce tarczowe , średnia  półka amortyzatorów zapewnia mocowanie pod oba typy , natomiast w najtańszych występuje mocowanie pod hamulce v-break . Więc gdy znajdziemy amortyzator który nam się podoba i nie zwrócimy uwagi na typ mocowania hamulca , może się okazać że nie będziemy mieli pod co zamontować hamulców .

Jeżeli przechodzimy na hamulce tarczowe , tutaj wiąże się to z pewnymi kosztami, ponieważ nie wystarczy zamontować hamulca na amortyzatorze , gdyż musimy jeszcze wymienić  koła Podczas gdy przechodzimy na system hydrauliczny , należy wymienić manetki , gdyż stare nie będą się nadawały. Co w całości okażę się kosztownym zabiegiem , dlatego należy uwzględnić  to wcześniej w naszych planach.

                By dobrać odpowiedni amortyzator dla naszych potrzeb , trzeba się zastanowić do czego , znaczy jakiej jazdy będzie on nam potrzeby . Oczywiście jest to troszkę bardziej rozbudowane  , ponieważ  geometria roweru jest zależna od wysokości amortyzatora , nie możemy włożyć do każdej ramy jaki chcemy amortyzator , ponieważ zamiast pomagać , spowoduje tylko utrudnienia . Poniżej jest przedstawiona małą tabelka jakie skoki są dal jakiej dziedziny przeznaczone , może pomoże wyborze .

Skok w mm	Przeznaczenie
>60	Trekking
80	Cross, city
80-100	Cross, turystyka,
100-120	4x , mtb, dual
100-140	Enduro, dirt
140-170	Freeride
170>	downhill

                W następnej części postaram się opisać ogólne rozgraniczenie jakiej wielkości skoki są stosowane dla jakiej kategorii . Przedstawić budowę poszczególnych amortyzatorów jak i zastosowanie , 

                Zacznijmy od ogólnego podziału amortyzatorów , następnie trochę budowy, jak i krótki opis zasad działania poszczególnych…

                Dzielimy na trzy grupy element resorujący

• ·         Elastomer ,
• ·          Sprężyna ,
• ·         Powietrze

                Elementy tłumiące dzielimy następująco

• ·         Elastomer
• ·         Spręzynowe
• ·         Otwarty system powietrzny
• ·         Zamknięty system powietrzny
• ·         Zamknięty ‘cardrige’ powietrzny
• ·         Otwarta kąpiel olejowa
• ·         Zamknięty ‘cardrige’ olejowy

                Następnie podział ze względu na budowę , tutaj wyróżniamy :

• ·         Jednopółkowe / Teleskopowe
• ·         Dwupółkowe / Trzypółkowe
• ·         Upside Down
• ·         Jednostronne
• ·         Wewnątrz rury sterowej
• ·         Panografowe

 Ok teraz lekki opis poszczególnych typów budowy , zacznę od podziału ze względu na elementy tłumiące  następnie ze względu na budowę , 

• Amortyzatory Elastomerowe :

Zacznijmy od tego że elastomer jest tworzywem sztucznym , o właściwościach podobnych do sprężyny jednak również oferujący funkcje tłumiące, nie tylko resorujące. Zastosowany materiał jest medium tłumiącym i resorującym , poprzez ocieranie się łańcuchów polimerowych w strukturze elastomeru materiał szybko się ściska i wolno rozpręża .Dobierając odpowiednie kawałki elastomeru możemy w łatwy sposób  regulować twardość zawieszenia.

Wadami takich konstrukcji jest niewielki skoki i wrażliwość na temperaturę , z niższą staje się twardszy.

Zaletami są  bezawaryjność , łatwość w obsłudze , mała waga i cena

W związku z wadami małych skoków powstały amortyzatory sprężynowo-elatomerowe , dzięki takim zabiegom został zwiększony skok , jednak zwiększyła się również waga  

• Amortyzator Sprężynowy :

Elementem resorującym jest sprężyna , tłumienie odbywa się poprzez opór cierni goleni, oraz gumowego ochraniacza. Nie do końca sprawdza się jako ‘prawdziwy’ amortyzator , ponieważ  właściwie nie występuje tutaj tłumienie , jest to najtańsza i najprymitywniejsza konstrukcja . Zastosowanie w najtańszych rowerach .

Wady to przede wszystkim waga

Zaletami są duża trwałość , pozwala na uzyskanie dużego skoku , linowa praca ugięcia

• Amortyzatory Sprężynowo-Olejowe :

W najdroższych wersjach sprężyny wykonana są z tytanu , dla uzyskania jak najmniejszej wagi , jednak przeciętnie są stosowane stopy stali chromowo-molibdenowej . Tłumienie odbywa się poprzez zastosowanie oleju , który jest najodpowiedniejszą metodą , stosowaną również w motoryzacji. Dzięki zastosowaniu systemu kanalików ,zaworów, tłoczków , olej jest podczas odbicia pompowany przez duże otworki a powrotnie przez małe, co skutkuje spowolnieniem .Czyli tłumienie odbywa się poprzez spowolnienie przepływającego oleju .

Taki system zapewnia płynną amortyzację całego skoku amortyzatora , wykorzystując linową charakterystykę ugięcia sprężyny

Taki typ zapewnia wszechstronną regulację , twardość regulowana jest poprzez wymianę sprężyny a tłumienie poprzez gęstość oleju

Stosuje się dwa systemy , w których olej jest przechowywany :  otwarta kąpiel i zamknięty cartdige

- Otwarta kąpiel olejowa : sprężyna jest zanurzona bezpośrednio w oleju , rozbieranie należy wykonywać nad jakimś naczyniem dla oleju . Olej jest poza tłumieniem wykorzystywany dla chodzenia , jak i smarowania . Niewielka ilość oleju przedostaje się bezpośrednio na golenie, dzięki czemu mają one stałe smarowanie . Taki system jest mniej efektowny od zamkniętego ,, jednak charakteryzuje się mniejszą wagą

- Zamknięty Cartidge Olejowy : fabrycznie zamknięty i uszczelniony cylinder , wewnątrz którego znajduję jeden lub więcej tłoków posiadających otwory , przez które przepływa olej .Taki system zapewnia bardzo dobre tłumienie jak i nie trzeba się martwić podczas rozkręcani a że poleci nam olej . Wadami są duża masa , jak i podczas awarii trzeba wymienić cały cartidge

Amortyzatory tego typu są stosowana przede wszystkim  w rowerach zjazdowych , oraz tam gdzie jest istotna małą waga . W takiej konstrukcji może wystąpić powstanie podciśnienia spienionego oleju co powoduje spadek tłumienia , jednak występuje to sporadycznie podczas bardzo intensywnego jeżdżenia ..

• Amortyzatory Powietrzne :

Jest nad wyraz rzadko spotykaną konstrukcją , powietrze stanowi elementy sprężynujące jak i tłumiąca . Zaletą takiego rozwiązania jest waga , brak sprężyn i oleju  a samo powietrze nie waży wiele . Wymagane są najwyższej jakości uszczelki , konieczna częsta kontrola w celu sprawdzenia szczelności

• Amortyzatory Powietrzno-Olejowe :

Amortyzatory tego typu są stosowane w rowerach z ‘wyższej półki’ , zarówno lekkie jak  i doskonale spełniają rolę tłumienia nierówności. Ich wysoka cena zależy od wysokiego stopnia skomplikowania . Jest to połączenie najlepszych cech amortyzatorów olejowy i powietrznych, czyli dobrego tłumienia i niskiej wagi . Olej zapewnia tłumienie a powietrze spełnia funkcję sprężynowania . Zapewniają wszechstronną regulację zarówno resorowania , poprzez zmianę ciśnienia powietrza jaki i tłumienia dobierając odpowiedniej gęstości olej. Wadą w tego typu amortyzatorach jest progresywna charakterystyka ugięcia , gdy powietrze jest bardziej sprężone widelec staje się twardszy .

Dla amortyzatorów powietrznych jaki olejowo-powietrznych wymagana jest specjalna pompka

Podział ze względu na budowę

• Jednopółkowe / teleskopowe

Wiodące amortyzatory na rynku. Skonstruowano z dwóch rur/goleni , jedna z nich podczas pokonywania nierówności wchodzi w drugą . Dominująca konstrukcja w amortyzatorach przednich

• Dwupółkowe /trzypółkowe

Występują tutaj dwa / trzy elementy /półki łączące golenie . Stosowanie takiej konstrukcji zapewnia zwiększoną sztywność widelca . Takie amortyzatory są stosowana głownie w zjazdach

Z pewnością co poniektórzy widzieli takiego typu widelce w ‘marktowych’ rowerach , jednak one nie mają nic wspólnego z tymi amortyzatorami , chociażby ze względu że cena tych rowerów [marketowych]jest mniejsza od ceny samego amortyzatora

• Upside Down

Konstrukcja tych amortyzatorów , można by powiedzieć jest odwrócona , w odróżnieniu od klasycznej konstrukcji dolne golenie wchodzą w górne. Wymagają stosowania hamulców tarczowych ,Zastosowania głównie w zjazdach

Jednostronne

Jest to nowatorska konstrukcja firmy Cannondale . Konstrukcja upside-down  z jedną  golenią

• Wewnątrz rury sterowej

Konstrukcja stosowana od lat przez firmę Cannondale Amortyzacja i tłumienie odbywa się w rurze sterowej widelca, a nie w goleniach. Takie rozwiązanie zmniejsza wagę i zwiększa sztywność

• Panografowe

Działają na zasadzie równoległoboku, odporny na siły skręcające. Mimo niewątpliwych zalet (sztywność) skomplikowana konstrukcja nie zachęca firm do produkowania tej konstrukcji.