27,5 , odrobina wstępu

Zapewne większość ludzi mówiąc o MTB ma przed oczyma koła 26’ cali .Ostatnio powstają rowery na koła 29’ co jak dla mnie jest odrobinę za duże jak na taką jazdę , jednak ma nie mało zwolenników . 

Dlatego właśnie poniższy napiszę trochę słów o kołach 27,5’ . Co po niektórzy mogą twierdzić, że   jest to tylko marketing i nie ma sensu w to pakować i przechodzić na 29’ .Co jest dziwny stwierdzeniem , ponieważ są one lżejsze i zwinniejsze od 29’

Jednak po kolei , wszystko w kilku punktach

·         Mniejsza waga

·         Większa skuteczność

·         Większa kontrola

- Waga

Oczywiście jest to nie mały problem w przypadku składani roweru. Waga jest istotna , szczególnie dla ludzi którzy liczą każdy gram jaki mamy w rowerze . Tak właśnie waga roweru o takich samych podzespołach a o innych rozmiarach kół jest znacznie różniąca się pomiędzy 26-29’

Pomiędzy rowerem 26’ a 27,5’ występuje różnica 5% co nie jest takim złym wynikiem. W przypadku 29 różnica jest już 12% co już jest dość odczuwalne , dlatego jest to kolejny powód dla którego 27,5’ jest korzystniejszym wyborem

- Większa skuteczność

Pokonywanie przeszkód , tutaj najlepiej wypadają największe koła .

Przeszkoda o wielkości 6cm jest pokonywana o 14% skuteczniej niż 26’ a 27,5 o 9,8% skuteczniej od 26’.

Przyspieszanie

Czyli to co czujemy podczas mocniejszego przyciskania pedałów . Najlepiej tutaj wypadają koła 26’ a koła 27,5 osiągają1,5% gorsze przyspieszenie i 3,6% koła 29’.

- Kontrola

Trakcja

Większa powierzchnia przylegająca do podłoża równa się lepsze właściwości trakcyjne , powodujące lepsze hamowanie i wchodzenie w zakręty . Najlepiej wypada tutaj największe koła , powierzchnia przylegająca to 9cm w 27,5’ to 8cm a w 26’ 6cm.

Sztywność ramy

Sztywność ramy może mieć wpływ na sztywność ramy . Zastosowanie większych kół wymusza zastosowanie większej ramy . Dlatego rama średniej wielkości na kołach 29’ odznacza się większą wiotkością boczną niż w przypadku mniejszych ram 27,5’ i 26’

Geometria ramy

W przypadku większego rozmiaru kół , trudniej zoptymalizować geometrię ramy .W przypadku rowerów o rozmiarach 26’ i 27,5’ nie jest to specjalnie trudne , jednak w przypadku 29’ trudno jest stworzyć małą ramę z idealną geometrią o kołach 29’  

Rodzaje rowerów.

 Czyli pobieżnie o tym do jakiej jazdy jest przeznaczony jaki typ roweru ....

• ·         XC / MTB / CrossCounrty

Najczęściej spotykane rowery na polskich szlakach . Sprawdzają się dobrze na podjazdach i zjazdach , zapewniając  wygodną pozycję na rowerze . Zarówno spotykamy tutaj pełną amortyzację jak i tylko przednie zawieszenie . Amortyzatory przednie przeważnie o skoku pomiędzy 80-100mm. W większości kierownice są proste z zamontowanymi rogami , lub lekko gięte . Zastosowane hamulce , zarówno V-brake jak i Tarczowe , w zależności od upodobań/ceny . Wyposażone zazwyczaj w system przełożeń 3x9/3x8 ostatnich latach coraz bardziej popularny 2x9 . Standardowo wyposażone w koła 26’ zazwyczaj z oponami przeznaczonymi w teren o średnicy mniej więcej 2’

• ·         ATB

All Terraijn Bike czyli rower na każdy teren . Jak dla mnie jest to uboższa wersja MTB . Mają podobną konstrukcję  , jednak podzespoły zastosowane są niższej klasy / gorszej jakości . Geometria pozwala na przybranie wygodnej postawy. Napęd o przełożeniu 3x9/3x8  hamulce V-brake . Dostępne są również wersję bez amortyzatora z sztywnym widelcem .

W sklepach chociaż sądzę że rzadko mogą sprzedawcy przekonywać że są  to modele MTB  jednak tańsze / z niższej półki

• ·         Rower Miejski

Najprościej mówiąc są to rowery przeznaczone dla jazdy po mieście . Do tej grupy zalicza siętzw. Holendy . Konstrukcja pozwala na wygodną , wyprostowana  pozycję , nie obciążającą kręgosłupa , przez co jest często wybierana przez osoby starsze. W większości na kołach 28’, oponą przystosowaną na asfaltowe podłoże . W tego typu rowerach często montuję się amortyzatory dla polepszenia jazdy zarówno przednie , o małym skoku +/-50 jak i amortyzowane sztyce pod siodłowe .

Oryginalnie nie posiadały one przełożeń , jednak coraz częściej stosuję się przerzutki . Idealnie sprawdzają się tutaj wewnętrzne , gdyż są mniej kłopotliwe. Hamulcami najczęściej stosowanymi są  torpeda oraz hamulce bębnowe

Waga roweru nie jest tak istotna , oscyluje w okolicach 20kg 

    

• ·         Szosowy

Potocznie nazywany ‘kolarzówką’ .Jest zbudowany ze sztywnej ramy jak i przedniego widelca, rowery tego typu cechują się tym że nie posiadają amortyzacji . Kierownica jest usadowiona niżej niż siedzenie , przez co rowerzysta przyjmuje charakterystyczną postawę  ‘aerodynamiczną’. Występuje tutaj charakterystyczna kierownica , skierowana w dół tzw. Baranek . W starszych modelach do ramy było montowane manetki do zmiany przełożeń , obecnie są one zintegrowane z hamulcami , zmiana odbywa się poprzez przesuwanie manetki w prawo/lewo . Korba jest głównie wyposażona w dwa tryby  a kaseta zazwyczaj w 9,10 . Zastosowane koła to praktycznie 28’ [700c] o ważkich oponach sięgających od 05-1,3 . Waga roweru z średniej klasy oscyluje w granicach 10kg , oczywiście z rozpowszechnieniem ram carbonowych waga spada

 Jest to rower z przeznaczeniem dla szybkiej jazdy po prostych utwardzonych drogach, i wzasadzie tylko na takich się sprawdza

• ·         CX – przełajowy

Jest to mniej więcej rower szosowy przystosowany do jazdy w terenie . Różni się jednak od szosówki budową , rozstaw kół jest większy 100-104 a w szosowych do 100. Podniesiony suport  .Pozycja  rowerzysty nie jest już tak pochylona . Zastosowane są twardsze hamulce [cantilever]  Zastosowane opony wyróżnią się widocznym bieżnikiem , jak i są szersze dla lepszej przyczepności w terenie

• ·         Trekkingowy

Z założenia jest to rower do pokonywania długich dystansów . Bezproblemowo pokonuje tereny leśne ścieżki  jak i asfaltowe  drogi. Budowa roweru pozwala na wyprostowaną pozycję  z kierownicą podniesioną wysoko do góry . W większości wyposażony w amortyzator przedni o nie wielkim skoku .

Do tego dochodzi nie rzadko amortyzowana sztyca pod siodłowa  lub mostek umożliwiający regulację nachylenia kierownicy. Standardowo jest wyposażony w koła 28’ z oponami z umiarkowanym bieżnikiem . Do tego dochodzą  jeszcze bagażniki, błotniki , oświetlenie na dynamie

Jest to rower przystosowany dla spokojnej, wygodnej jazdy , jednak nie należy do lekkich

• ·         Cross

W zasadzie jest to brat bliźniak roweru trekkingowego ,  z różnicą pozbawienia dodatkowego wyposażenia , przez co nabiera lekkości i zwinności

• ·         DH/Downhill

Jest to rower przeznaczony dla zjazdu i właściwie tylko do tego. Ramy zastosowane tutaj są dodatkowo wzmacniane . Nie występują tutaj przerzutki przednie , natomiast na korbie montuje się napinacz, by łańcuch trzymał się na miejscu podczas szalonych zjazdów. Amortyzacja zastosowana tutaj to największe skoki jakie występują w rowerach od 170-300mm , zazwyczaj dwupółkowe konstrukcję .Nad wyraz ważne są tutaj  hamulce , dlatego stosuje się wyłącznie tarczowe o dużej tarczy . Opony stosowana tutaj są nad wyraz szerokie do 3cali .Zastosowana kierownica jest gięta i szeroka, dla uzyskania odpowiedniej kontroli nad rowerem .

• ·         FreeRide

Można powiedzieć ,że jest to brat DH , jednak tutaj jest on przystosowany  nie tylko dla zajadów . Podobnie jak w DH sprawdza się dobrze w zjazdach , ale jest tak skonstruowany by radził sobie w czasie podjazdu . Rozstaw kół nie jest tak duży . Zastosowane elementy są bardzo zbliżone dla DH podobne amortyzatory i pozostały sprzęt .Jest to rower przeznaczony na bezdroża

• ·         Enduro

Jest to coś pomiędzy  FR a XC , czyli okrojone FC i rozbudowane XC. Podobnie jak w FC jest zastosowana pełna amortyzacja , z kilkoma wyjątkami, ale geometria pozwala na pozycję zbliżoną dla XC . Przednie zawieszenie jest większe od XC  czyli 120-130. Hamulce hydrauliczne Napęd jest podobny do XC jednak z  trwalszych materiałów . Rozstaw kół jest nieco większy niż  w XC.

• ·         Dual / Dirt / 4x / Street

Rowery bardzo zbliżone dla siebie konstrukcyjnie , jednak z innym zastosowaniem . Dual i 4x służą do  ścigania się na trach specjalnie p[przystosowanych pod tego typu zawody .Dual czyli dwójka zawodników zmierza się miedzy sobą a 4x czwórka zawodników .

Dirt i Street służy do wykonywania trików . Dirt jest wykorzystywany  na trasach ziemnych a Street na trasach z  przeszkodami ,często wmieście

Rowery tego typu charakteryzują się mocno opadającą górną rurą ramy , siodełko jest maksymalnie obniżone . Amortyzator stosuję się tutaj w przedziale 60-130mm. W rowerach przeznaczonych dla street ,można się spotkać z brakiem amortyzatora, gdyż jest zbyteczny podczas wykonywania  takich trików. Zastosowano szeroką gięta  kierownice z krótkim mostkiem .

Napęd jest montowany tylko w Dual i 4x , do wykonywania  trików nie jest potrzebny . Koła zastosowane w Dual i 4x to 26’ a Street i Dual to 24’

• ·         BMX

Czyli Bicykle Moto Cross stworzone na wzór motocykli crossowych . Wyróżnia się nich charakterystyczną kierownicę  z poprzeczką . Ramy zazwyczaj to stal , stosowane są również aluminiowe jak i stalowe . Nie ma sztywnych zasad w produkcji rowerów , poszczególne modele różnią się od siebie geometrią,  masą i konstrukcją. W większości są stosowane koła 20’ rzadziej 24’ . Hamulce w przewadze stosowane są u-brake , czasem v-brake . Kasety montowane są single speed , w przypadku kręcenia do tyłu korbą się nie obraca .W BMX stosuje się pegi , które służą pomocą podczas wykonywania trików . Wyróżnia się przednie prinks i tylne rilks .

Wyróżniamy tutaj kilka styli jazdy

Dirt – tory specjalnie przygotowywane dla jazdy

Vert – skoki na rampach

Street – czyli jazda w mieście

Park – specjanie przygotowane parki dla wykonywania akrobacji tzw skate-park

Flatland – ewolucje na płaskim terenie

·          Trial

Jest to specyficzny rower , wykorzystywany tylko dla wykonywania ewolucji, trików , zady wyczynowej. Jego konstrukcja jest pozbawiona siodełka , ponieważ nie ma zastosowania, podczas skakania na przeszkodach nie jest konieczne . Charakteryzuje się lekką i  trwała konstrukcją.

Przeważnie wyposażony w hamulce hydrauliczne szczękowe . Koła niewielkie o szerokich, mocnych obręczach .Rozróżniamy tutaj rowery o kołach 20’ mod i 24’ stock

• ·         Ostre Koło

Rama lekka , zbliżona konstrukcyjnie do szosowych . Rowery pozbawione amortyzacji , sztywny przedni widelec . Koła zarówno 26’ jak i 28’ . Hamulce występują tylko  na przednie koło.

Rowery tego typu są proste w budowie , części nie są drogie. W ostrym kole jest szczególny napęd , jest tu tylko jeden bieg . Zębatka tylna jest zamontowana na stałe w piaście , co skutkuję ciągłym poruszaniem się korby , nawet nie pedałując korba cały czas się okręca .Przez taki patent jest możliwa jazda do tyłu.

• ·         Tandem

Jest to specyficzny rodzaj roweru . Przeznaczony dla jazdy dwóch osób jednocześnie . Napdzanie roweru odbywa się poprzez  dwie osoby jednocześnie , co pozwala zaoszczędzić  energię . Jazda takim tandemem wymaga wprawy , łatwiej o wywrotkę . Osoba siedząca z tyłu ma ograniczone pole widzenia , z powodu pleców osoby siedzącej przed nią .

• ·         Składane Rowery

Nazywane składakami. Posiadają prostą konstrukcję , która daje się łatwo złożyć , bez używania narzędzi .Posiadają niewielkie wymiary.  Na kołach od14-24’ . Początkowo były ubogie w dodatki , obecnie stosuje się przerzutki jak i bagażniki oświetlenie .Najbardziej popularne w dużych miastach.

• ·         Cruiser

Charakterystyczna budowa roweru  ,wzorowana na motocyklach pod tą samą nazwą . Waga w tych rowerach nie ma znaczenia , liczy się bardziej wygląd niż waga. Wyposażone w kierownicę tzw. Jaskółkę , siedzisko jest umiejscowione poniżej linii kierownicy , powoduję to wygodną, wyprostowaną pozycję kierującego.

W większości nie posiadają przełożeń , jak już to w piaście . Takie rowery są bez amortyzacji

Full Suspension - czyli trochę o systemach pełnej amortyzacji

Full Suspension – czyli amortyzacja na przednie i tylnie koło . Rowery tego typu zyskują coraz większą polarność , co skutkuje coraz większym asortymentem , jak i ceny stają się coraz bardziej przystępne .

Początkowo taki system był stosowany tylko dla zjazdów . Systematycznie i skutecznie wchodzi również  na inne dziedziny . Początkowo twierdzono że w przypadku amortyzowanego koła napędowego , traci się za dużo energii podczas podjazdu . Oczywiście nie można zaprzeczyć , że różnica w podjazdach jest , jednak paradoksalnie podczas bardzo trudnych, stromych podjazdów proporcje się zmieniają

Oczywistym jest że przyczepność tylnego koła jest istotna , szczególnie jest to zauważane podczas zjazdów. W przypadku sztywnego koła tylnego , podczas zjazdów odbija się od przeszkód , co powoduje oderwanie od powierzchni , w takim przypadku nie ma przyczepności . Podczas amortyzowanego koła tylnego taka sytuacja jest redukowana o połowę.

Systemy zawieszania

Wraz z popularyzacją tego typu rowerów  powstaje coraz więcej systemów amortyzacji . Jak by się mogło wydawać im więcej tym lepiej , jednak nie jest to takie proste , praktycznie  z każdym rokiem pojawiają się nowe , lepsze rozwiązanie , idealnie promowane przez  producentów. Takie rozwiązanie sprawiają , że stojąc przed wyborem zakupu mamy całkiem sporo systemów , z których jak twierdzą producenci każdy jest najlepszy . Często są  to po prostu  zmodyfikowane stare systemy , po prostu z nową  nazwą .   

Dlatego należy trochę zagłębić się w opisy poszczególnych systemów , ponieważ nie istnieje idealny który mógłby zaspokoić potrzeby wszystkich . Skutkuje to tym że poszczególne zalety systemów dla jednych to plusy dla innych minusy , trzeba dobrać odpowiedni pod swoje potrzeby .

Występuje tutaj jeszcze różnica w położeniu łańcucha wraz ze zmianą położenia  wahacza. Najczęściej jest to obserwowane  w przypadku systemów jednoosiowych. Gdy  łańcuch jest na najmniejszej zębatce z przodu i największej z tyłu jak i na odwrót , będą operować inne siły na wahacz , co może powodować inną pracę na nierównościach na poszczególnych przełożeniach.

Wyróżnienie systemów

• -  system jednoosiowy
• - system typu TPO -  tymczasowy punkt obrotu 
• - system czterozawiasowy -  czterozawiasowiec
• - system I-Drive -  independent drivetrain

• ·         System jednoosiowy

Jeden z pierwszych , najprostszy system , przynoszący zarazem największe straty. Jedna z najistotniejszych jest powstawanie tzw. Pompowania  . To na wskutek tego zjawiska poważnie odejmuje energię podczas podjazdów , ponieważ dodatkowo podczas pedałowania zostaje uginany amortyzator co zmniejsza siłę .

Konstrukcja takiego systemu jest prosta , występuje tutaj tylko jeden przegub  . Występuje tutaj pewien  nie  zamierzony efekt ,  w postaci usztywniania zawieszenia wraz ze zmianą przełożenia.

Podczas zmiany przełożenia zmienia się natężenie zawieszenia , gdy łańcuch jest na najwyższych trybach usztywnia zawieszenie i na odwrót

Producenci starają się dobrać odpowiednie proporcje dla jak naj lepszej pracy zawieszenia, jednak nie udało się uzyskać idealnych rezultatów

Wraz z rozwojem tej konstrukcji , występują modyfikację polegające na stosowaniu specjalnych przekładni .Zadaniem przekładni jest zmiana charakterystyki pracy zawieszenia  wraz ze zmianą wartości ugięcia. Czyli w miarę ugięcia twardnieje zawieszenie

      

          Tutaj występuje jeszcze system URT , jak dla mnie jest to zmodyfikowany jednozawias .

Tutaj oś tylnego koła i suportu jest umieszczona w jednym sztywnym elemencie zawieszenia. Takie rozwiązanie niweluje straty jakie powstają podczas zmiany napędu. Co jednak nie powoduje tego rozwiązania pozbawionego wad . Jest on bardzo podatny na zmianę środka ciężkości , jak i działania hamulców .

Takie rozwiązanie przestaje być  stosowane .

• ·         System TPO – tymczasowy punkt obrotu

Działanie tego systemu sprowadza się do wahacz w którym zamontowane są  hamulce i koło , względem przędnej części ramy porusza się o dwóch łącznikach . W zależności w jakim kierunku się obracają zależna jest praca zwieszenia . Zależnie od poszczególnych konstrukcji ustala się trajektorię poruszania się osi tylnego koła . 

Rowery wyposażone w takie systemy świetnie izolują pracę zawieszenia od napędu .Praca hamulca nie ma wpływu na zawieszenie . W tym systemie występuje wiele modyfikacji .

• ·          System czterozawiasowy -  czterozawiasowiec

Oś obrotu zlokalizowana pomiędzy osią tylnego koła a główną osią wahacza , tak się przedstawia konstrukcja . Zastosowanie takiego rozwiązania nie powoduje negatywnych działań łańcucha i przełożeń . Prawa dla takiego rozwiązania posiada Specialized , który nazwał go FSR . Również Giant posiada prawa do podobnego rozwiązania , jednak stosowany system został trochę rozwinięty . Przegub pomiędzy osią tylnego koła a osią wahacza został umieszczony bardzo nisko. Takie rozwiązanie spowodowała rozprężenie amortyzatora poprzez naprężenie łańcucha , w wyniku tego nie występuje kołysanie zawieszeniem podczas gwałtownego  naprężenia  .

• ·       System I-Drive -  independent drivetrain

Mając go przed oczyma można przypomina system URT. Podobnie jest wysoko umieszczona oś obrotu i  w wahaczu oś suportu. Jednak tutaj występuje mimośród zamontowany w osi suportu . Dzięki mimośrodkowi utrzymywana jest stała odległość między osią suportu a osią tylnego koła .To rozwiązanie zapewnia niezależność pracy wahacza od napędu. Zastosowanie takiego rozwiązanie powoduje dodatkową sztywność zawieszenia

Takie rozwiązanie znane jest z rowerów GT , które było na licencji .