27,5 , odrobina wstępu

Zapewne większość ludzi mówiąc o MTB ma przed oczyma koła 26’ cali .Ostatnio powstają rowery na koła 29’ co jak dla mnie jest odrobinę za duże jak na taką jazdę , jednak ma nie mało zwolenników . 

Dlatego właśnie poniższy napiszę trochę słów o kołach 27,5’ . Co po niektórzy mogą twierdzić, że   jest to tylko marketing i nie ma sensu w to pakować i przechodzić na 29’ .Co jest dziwny stwierdzeniem , ponieważ są one lżejsze i zwinniejsze od 29’

Jednak po kolei , wszystko w kilku punktach

·         Mniejsza waga

·         Większa skuteczność

·         Większa kontrola

- Waga

Oczywiście jest to nie mały problem w przypadku składani roweru. Waga jest istotna , szczególnie dla ludzi którzy liczą każdy gram jaki mamy w rowerze . Tak właśnie waga roweru o takich samych podzespołach a o innych rozmiarach kół jest znacznie różniąca się pomiędzy 26-29’

Pomiędzy rowerem 26’ a 27,5’ występuje różnica 5% co nie jest takim złym wynikiem. W przypadku 29 różnica jest już 12% co już jest dość odczuwalne , dlatego jest to kolejny powód dla którego 27,5’ jest korzystniejszym wyborem

- Większa skuteczność

Pokonywanie przeszkód , tutaj najlepiej wypadają największe koła .

Przeszkoda o wielkości 6cm jest pokonywana o 14% skuteczniej niż 26’ a 27,5 o 9,8% skuteczniej od 26’.

Przyspieszanie

Czyli to co czujemy podczas mocniejszego przyciskania pedałów . Najlepiej tutaj wypadają koła 26’ a koła 27,5 osiągają1,5% gorsze przyspieszenie i 3,6% koła 29’.

- Kontrola

Trakcja

Większa powierzchnia przylegająca do podłoża równa się lepsze właściwości trakcyjne , powodujące lepsze hamowanie i wchodzenie w zakręty . Najlepiej wypada tutaj największe koła , powierzchnia przylegająca to 9cm w 27,5’ to 8cm a w 26’ 6cm.

Sztywność ramy

Sztywność ramy może mieć wpływ na sztywność ramy . Zastosowanie większych kół wymusza zastosowanie większej ramy . Dlatego rama średniej wielkości na kołach 29’ odznacza się większą wiotkością boczną niż w przypadku mniejszych ram 27,5’ i 26’

Geometria ramy

W przypadku większego rozmiaru kół , trudniej zoptymalizować geometrię ramy .W przypadku rowerów o rozmiarach 26’ i 27,5’ nie jest to specjalnie trudne , jednak w przypadku 29’ trudno jest stworzyć małą ramę z idealną geometrią o kołach 29’  

Rodzaje rowerów.

 Czyli pobieżnie o tym do jakiej jazdy jest przeznaczony jaki typ roweru ....

• ·         XC / MTB / CrossCounrty

Najczęściej spotykane rowery na polskich szlakach . Sprawdzają się dobrze na podjazdach i zjazdach , zapewniając  wygodną pozycję na rowerze . Zarówno spotykamy tutaj pełną amortyzację jak i tylko przednie zawieszenie . Amortyzatory przednie przeważnie o skoku pomiędzy 80-100mm. W większości kierownice są proste z zamontowanymi rogami , lub lekko gięte . Zastosowane hamulce , zarówno V-brake jak i Tarczowe , w zależności od upodobań/ceny . Wyposażone zazwyczaj w system przełożeń 3x9/3x8 ostatnich latach coraz bardziej popularny 2x9 . Standardowo wyposażone w koła 26’ zazwyczaj z oponami przeznaczonymi w teren o średnicy mniej więcej 2’

• ·         ATB

All Terraijn Bike czyli rower na każdy teren . Jak dla mnie jest to uboższa wersja MTB . Mają podobną konstrukcję  , jednak podzespoły zastosowane są niższej klasy / gorszej jakości . Geometria pozwala na przybranie wygodnej postawy. Napęd o przełożeniu 3x9/3x8  hamulce V-brake . Dostępne są również wersję bez amortyzatora z sztywnym widelcem .

W sklepach chociaż sądzę że rzadko mogą sprzedawcy przekonywać że są  to modele MTB  jednak tańsze / z niższej półki

• ·         Rower Miejski

Najprościej mówiąc są to rowery przeznaczone dla jazdy po mieście . Do tej grupy zalicza siętzw. Holendy . Konstrukcja pozwala na wygodną , wyprostowana  pozycję , nie obciążającą kręgosłupa , przez co jest często wybierana przez osoby starsze. W większości na kołach 28’, oponą przystosowaną na asfaltowe podłoże . W tego typu rowerach często montuję się amortyzatory dla polepszenia jazdy zarówno przednie , o małym skoku +/-50 jak i amortyzowane sztyce pod siodłowe .

Oryginalnie nie posiadały one przełożeń , jednak coraz częściej stosuję się przerzutki . Idealnie sprawdzają się tutaj wewnętrzne , gdyż są mniej kłopotliwe. Hamulcami najczęściej stosowanymi są  torpeda oraz hamulce bębnowe

Waga roweru nie jest tak istotna , oscyluje w okolicach 20kg 

    

• ·         Szosowy

Potocznie nazywany ‘kolarzówką’ .Jest zbudowany ze sztywnej ramy jak i przedniego widelca, rowery tego typu cechują się tym że nie posiadają amortyzacji . Kierownica jest usadowiona niżej niż siedzenie , przez co rowerzysta przyjmuje charakterystyczną postawę  ‘aerodynamiczną’. Występuje tutaj charakterystyczna kierownica , skierowana w dół tzw. Baranek . W starszych modelach do ramy było montowane manetki do zmiany przełożeń , obecnie są one zintegrowane z hamulcami , zmiana odbywa się poprzez przesuwanie manetki w prawo/lewo . Korba jest głównie wyposażona w dwa tryby  a kaseta zazwyczaj w 9,10 . Zastosowane koła to praktycznie 28’ [700c] o ważkich oponach sięgających od 05-1,3 . Waga roweru z średniej klasy oscyluje w granicach 10kg , oczywiście z rozpowszechnieniem ram carbonowych waga spada

 Jest to rower z przeznaczeniem dla szybkiej jazdy po prostych utwardzonych drogach, i wzasadzie tylko na takich się sprawdza

• ·         CX – przełajowy

Jest to mniej więcej rower szosowy przystosowany do jazdy w terenie . Różni się jednak od szosówki budową , rozstaw kół jest większy 100-104 a w szosowych do 100. Podniesiony suport  .Pozycja  rowerzysty nie jest już tak pochylona . Zastosowane są twardsze hamulce [cantilever]  Zastosowane opony wyróżnią się widocznym bieżnikiem , jak i są szersze dla lepszej przyczepności w terenie

• ·         Trekkingowy

Z założenia jest to rower do pokonywania długich dystansów . Bezproblemowo pokonuje tereny leśne ścieżki  jak i asfaltowe  drogi. Budowa roweru pozwala na wyprostowaną pozycję  z kierownicą podniesioną wysoko do góry . W większości wyposażony w amortyzator przedni o nie wielkim skoku .

Do tego dochodzi nie rzadko amortyzowana sztyca pod siodłowa  lub mostek umożliwiający regulację nachylenia kierownicy. Standardowo jest wyposażony w koła 28’ z oponami z umiarkowanym bieżnikiem . Do tego dochodzą  jeszcze bagażniki, błotniki , oświetlenie na dynamie

Jest to rower przystosowany dla spokojnej, wygodnej jazdy , jednak nie należy do lekkich

• ·         Cross

W zasadzie jest to brat bliźniak roweru trekkingowego ,  z różnicą pozbawienia dodatkowego wyposażenia , przez co nabiera lekkości i zwinności

• ·         DH/Downhill

Jest to rower przeznaczony dla zjazdu i właściwie tylko do tego. Ramy zastosowane tutaj są dodatkowo wzmacniane . Nie występują tutaj przerzutki przednie , natomiast na korbie montuje się napinacz, by łańcuch trzymał się na miejscu podczas szalonych zjazdów. Amortyzacja zastosowana tutaj to największe skoki jakie występują w rowerach od 170-300mm , zazwyczaj dwupółkowe konstrukcję .Nad wyraz ważne są tutaj  hamulce , dlatego stosuje się wyłącznie tarczowe o dużej tarczy . Opony stosowana tutaj są nad wyraz szerokie do 3cali .Zastosowana kierownica jest gięta i szeroka, dla uzyskania odpowiedniej kontroli nad rowerem .

• ·         FreeRide

Można powiedzieć ,że jest to brat DH , jednak tutaj jest on przystosowany  nie tylko dla zajadów . Podobnie jak w DH sprawdza się dobrze w zjazdach , ale jest tak skonstruowany by radził sobie w czasie podjazdu . Rozstaw kół nie jest tak duży . Zastosowane elementy są bardzo zbliżone dla DH podobne amortyzatory i pozostały sprzęt .Jest to rower przeznaczony na bezdroża

• ·         Enduro

Jest to coś pomiędzy  FR a XC , czyli okrojone FC i rozbudowane XC. Podobnie jak w FC jest zastosowana pełna amortyzacja , z kilkoma wyjątkami, ale geometria pozwala na pozycję zbliżoną dla XC . Przednie zawieszenie jest większe od XC  czyli 120-130. Hamulce hydrauliczne Napęd jest podobny do XC jednak z  trwalszych materiałów . Rozstaw kół jest nieco większy niż  w XC.

• ·         Dual / Dirt / 4x / Street

Rowery bardzo zbliżone dla siebie konstrukcyjnie , jednak z innym zastosowaniem . Dual i 4x służą do  ścigania się na trach specjalnie p[przystosowanych pod tego typu zawody .Dual czyli dwójka zawodników zmierza się miedzy sobą a 4x czwórka zawodników .

Dirt i Street służy do wykonywania trików . Dirt jest wykorzystywany  na trasach ziemnych a Street na trasach z  przeszkodami ,często wmieście

Rowery tego typu charakteryzują się mocno opadającą górną rurą ramy , siodełko jest maksymalnie obniżone . Amortyzator stosuję się tutaj w przedziale 60-130mm. W rowerach przeznaczonych dla street ,można się spotkać z brakiem amortyzatora, gdyż jest zbyteczny podczas wykonywania  takich trików. Zastosowano szeroką gięta  kierownice z krótkim mostkiem .

Napęd jest montowany tylko w Dual i 4x , do wykonywania  trików nie jest potrzebny . Koła zastosowane w Dual i 4x to 26’ a Street i Dual to 24’

• ·         BMX

Czyli Bicykle Moto Cross stworzone na wzór motocykli crossowych . Wyróżnia się nich charakterystyczną kierownicę  z poprzeczką . Ramy zazwyczaj to stal , stosowane są również aluminiowe jak i stalowe . Nie ma sztywnych zasad w produkcji rowerów , poszczególne modele różnią się od siebie geometrią,  masą i konstrukcją. W większości są stosowane koła 20’ rzadziej 24’ . Hamulce w przewadze stosowane są u-brake , czasem v-brake . Kasety montowane są single speed , w przypadku kręcenia do tyłu korbą się nie obraca .W BMX stosuje się pegi , które służą pomocą podczas wykonywania trików . Wyróżnia się przednie prinks i tylne rilks .

Wyróżniamy tutaj kilka styli jazdy

Dirt – tory specjalnie przygotowywane dla jazdy

Vert – skoki na rampach

Street – czyli jazda w mieście

Park – specjanie przygotowane parki dla wykonywania akrobacji tzw skate-park

Flatland – ewolucje na płaskim terenie

·          Trial

Jest to specyficzny rower , wykorzystywany tylko dla wykonywania ewolucji, trików , zady wyczynowej. Jego konstrukcja jest pozbawiona siodełka , ponieważ nie ma zastosowania, podczas skakania na przeszkodach nie jest konieczne . Charakteryzuje się lekką i  trwała konstrukcją.

Przeważnie wyposażony w hamulce hydrauliczne szczękowe . Koła niewielkie o szerokich, mocnych obręczach .Rozróżniamy tutaj rowery o kołach 20’ mod i 24’ stock

• ·         Ostre Koło

Rama lekka , zbliżona konstrukcyjnie do szosowych . Rowery pozbawione amortyzacji , sztywny przedni widelec . Koła zarówno 26’ jak i 28’ . Hamulce występują tylko  na przednie koło.

Rowery tego typu są proste w budowie , części nie są drogie. W ostrym kole jest szczególny napęd , jest tu tylko jeden bieg . Zębatka tylna jest zamontowana na stałe w piaście , co skutkuję ciągłym poruszaniem się korby , nawet nie pedałując korba cały czas się okręca .Przez taki patent jest możliwa jazda do tyłu.

• ·         Tandem

Jest to specyficzny rodzaj roweru . Przeznaczony dla jazdy dwóch osób jednocześnie . Napdzanie roweru odbywa się poprzez  dwie osoby jednocześnie , co pozwala zaoszczędzić  energię . Jazda takim tandemem wymaga wprawy , łatwiej o wywrotkę . Osoba siedząca z tyłu ma ograniczone pole widzenia , z powodu pleców osoby siedzącej przed nią .

• ·         Składane Rowery

Nazywane składakami. Posiadają prostą konstrukcję , która daje się łatwo złożyć , bez używania narzędzi .Posiadają niewielkie wymiary.  Na kołach od14-24’ . Początkowo były ubogie w dodatki , obecnie stosuje się przerzutki jak i bagażniki oświetlenie .Najbardziej popularne w dużych miastach.

• ·         Cruiser

Charakterystyczna budowa roweru  ,wzorowana na motocyklach pod tą samą nazwą . Waga w tych rowerach nie ma znaczenia , liczy się bardziej wygląd niż waga. Wyposażone w kierownicę tzw. Jaskółkę , siedzisko jest umiejscowione poniżej linii kierownicy , powoduję to wygodną, wyprostowaną pozycję kierującego.

W większości nie posiadają przełożeń , jak już to w piaście . Takie rowery są bez amortyzacji

Full Suspension - czyli trochę o systemach pełnej amortyzacji

Full Suspension – czyli amortyzacja na przednie i tylnie koło . Rowery tego typu zyskują coraz większą polarność , co skutkuje coraz większym asortymentem , jak i ceny stają się coraz bardziej przystępne .

Początkowo taki system był stosowany tylko dla zjazdów . Systematycznie i skutecznie wchodzi również  na inne dziedziny . Początkowo twierdzono że w przypadku amortyzowanego koła napędowego , traci się za dużo energii podczas podjazdu . Oczywiście nie można zaprzeczyć , że różnica w podjazdach jest , jednak paradoksalnie podczas bardzo trudnych, stromych podjazdów proporcje się zmieniają

Oczywistym jest że przyczepność tylnego koła jest istotna , szczególnie jest to zauważane podczas zjazdów. W przypadku sztywnego koła tylnego , podczas zjazdów odbija się od przeszkód , co powoduje oderwanie od powierzchni , w takim przypadku nie ma przyczepności . Podczas amortyzowanego koła tylnego taka sytuacja jest redukowana o połowę.

Systemy zawieszania

Wraz z popularyzacją tego typu rowerów  powstaje coraz więcej systemów amortyzacji . Jak by się mogło wydawać im więcej tym lepiej , jednak nie jest to takie proste , praktycznie  z każdym rokiem pojawiają się nowe , lepsze rozwiązanie , idealnie promowane przez  producentów. Takie rozwiązanie sprawiają , że stojąc przed wyborem zakupu mamy całkiem sporo systemów , z których jak twierdzą producenci każdy jest najlepszy . Często są  to po prostu  zmodyfikowane stare systemy , po prostu z nową  nazwą .   

Dlatego należy trochę zagłębić się w opisy poszczególnych systemów , ponieważ nie istnieje idealny który mógłby zaspokoić potrzeby wszystkich . Skutkuje to tym że poszczególne zalety systemów dla jednych to plusy dla innych minusy , trzeba dobrać odpowiedni pod swoje potrzeby .

Występuje tutaj jeszcze różnica w położeniu łańcucha wraz ze zmianą położenia  wahacza. Najczęściej jest to obserwowane  w przypadku systemów jednoosiowych. Gdy  łańcuch jest na najmniejszej zębatce z przodu i największej z tyłu jak i na odwrót , będą operować inne siły na wahacz , co może powodować inną pracę na nierównościach na poszczególnych przełożeniach.

Wyróżnienie systemów

• -  system jednoosiowy
• - system typu TPO -  tymczasowy punkt obrotu 
• - system czterozawiasowy -  czterozawiasowiec
• - system I-Drive -  independent drivetrain

• ·         System jednoosiowy

Jeden z pierwszych , najprostszy system , przynoszący zarazem największe straty. Jedna z najistotniejszych jest powstawanie tzw. Pompowania  . To na wskutek tego zjawiska poważnie odejmuje energię podczas podjazdów , ponieważ dodatkowo podczas pedałowania zostaje uginany amortyzator co zmniejsza siłę .

Konstrukcja takiego systemu jest prosta , występuje tutaj tylko jeden przegub  . Występuje tutaj pewien  nie  zamierzony efekt ,  w postaci usztywniania zawieszenia wraz ze zmianą przełożenia.

Podczas zmiany przełożenia zmienia się natężenie zawieszenia , gdy łańcuch jest na najwyższych trybach usztywnia zawieszenie i na odwrót

Producenci starają się dobrać odpowiednie proporcje dla jak naj lepszej pracy zawieszenia, jednak nie udało się uzyskać idealnych rezultatów

Wraz z rozwojem tej konstrukcji , występują modyfikację polegające na stosowaniu specjalnych przekładni .Zadaniem przekładni jest zmiana charakterystyki pracy zawieszenia  wraz ze zmianą wartości ugięcia. Czyli w miarę ugięcia twardnieje zawieszenie

      

          Tutaj występuje jeszcze system URT , jak dla mnie jest to zmodyfikowany jednozawias .

Tutaj oś tylnego koła i suportu jest umieszczona w jednym sztywnym elemencie zawieszenia. Takie rozwiązanie niweluje straty jakie powstają podczas zmiany napędu. Co jednak nie powoduje tego rozwiązania pozbawionego wad . Jest on bardzo podatny na zmianę środka ciężkości , jak i działania hamulców .

Takie rozwiązanie przestaje być  stosowane .

• ·         System TPO – tymczasowy punkt obrotu

Działanie tego systemu sprowadza się do wahacz w którym zamontowane są  hamulce i koło , względem przędnej części ramy porusza się o dwóch łącznikach . W zależności w jakim kierunku się obracają zależna jest praca zwieszenia . Zależnie od poszczególnych konstrukcji ustala się trajektorię poruszania się osi tylnego koła . 

Rowery wyposażone w takie systemy świetnie izolują pracę zawieszenia od napędu .Praca hamulca nie ma wpływu na zawieszenie . W tym systemie występuje wiele modyfikacji .

• ·          System czterozawiasowy -  czterozawiasowiec

Oś obrotu zlokalizowana pomiędzy osią tylnego koła a główną osią wahacza , tak się przedstawia konstrukcja . Zastosowanie takiego rozwiązania nie powoduje negatywnych działań łańcucha i przełożeń . Prawa dla takiego rozwiązania posiada Specialized , który nazwał go FSR . Również Giant posiada prawa do podobnego rozwiązania , jednak stosowany system został trochę rozwinięty . Przegub pomiędzy osią tylnego koła a osią wahacza został umieszczony bardzo nisko. Takie rozwiązanie spowodowała rozprężenie amortyzatora poprzez naprężenie łańcucha , w wyniku tego nie występuje kołysanie zawieszeniem podczas gwałtownego  naprężenia  .

• ·       System I-Drive -  independent drivetrain

Mając go przed oczyma można przypomina system URT. Podobnie jest wysoko umieszczona oś obrotu i  w wahaczu oś suportu. Jednak tutaj występuje mimośród zamontowany w osi suportu . Dzięki mimośrodkowi utrzymywana jest stała odległość między osią suportu a osią tylnego koła .To rozwiązanie zapewnia niezależność pracy wahacza od napędu. Zastosowanie takiego rozwiązanie powoduje dodatkową sztywność zawieszenia

Takie rozwiązanie znane jest z rowerów GT , które było na licencji . 

Amortyzacja przód , amortyzator

                

                W dzisiejszych czasach rower górski , popularnie zwany ‘góral’ bez amortyzatora pod kierownicą jest rzadkością . Jeszcze nie tak dawno amortyzatory były przeznaczone dla rowerów wyczynowych. Jednak teraz można spotkać amortyzatory zamontowane w rowerach dziecięcych .

                Rynek amortyzatorów strasznie się rozwinął , jest czasem trudno się połapać jaki był by odpowiedni dla naszego roweru. Wszystko zależy od zastosowania , jeden model może się sprawdzić w xc , a w trekking’u niepraktyczny . Oczywiście nie wszyscy posiadają kilka rowerów na różne tereny , więc trzeba iść na pewne ustępstwa .

                Zastosowanie w amortyzatorach regulacji skoku , jak i zablokowanie kompletnie , daje możliwość zmiany charakterystyki amorka . Zmniejszenie , lub zwiększenie sprawdza się na podjazdach i zjazdach , gdzie większy i mniejszy skok , zmienia się zachowanie naszego rumaka .Dzięki czemu mamy większą kontrolę nad przednim kołem zmniejszając skok na podjazdach.

                W przypadku blokowania ‘amorka’ , taka opcja jest przydatna na płaskiej nawierzchni np. asfalt . Wiele modeli oferuję możliwość blokady , poprzez manetkę umieszczaną na kierownicy , odnosi się to również dla modeli z niskiej półki. Jest to miłe ułatwienie , wystarczy tylko ruch ręki , nie trzeba się zatrzymywać i ‘grzebać’ przy amortyzatorze.

                Obecnie występuję zatrzęsienie amortyzatorów , jest tak duży wybór że łatwo się pogubić . Oczywiście najłatwiej jest zawitać w sklepię i powierzyć się profesjonalistą, jednak nie koniecznie musimy mieć do nich zaufanie. Oczywiście zależy do jakiego sklepu się wybierzemy, jednak w ‘porządnym’ nie powinna nastąpić sytuacja , kiedy wychodząc nie będziemy zadowoleni, ponieważ obsługa będzie w stanie przejrzyście i profesjonalnie doradzić w sprawie części nas interesujących. Jednak jeżeli nie mamy pewności czy po prostu dany produkt był przedkładany nad konkurencyjny tylko dla tego ,że w magazynie jest spora ilość . Powinniśmy mieć chociaż podstawą wiedzę na temat zakupywanych produktów . Dlatego poniżej mam nadzieje w miarę przejrzyście opiszę amortyzatory przednie , w następnym poście tylne .

               Podczas kupowania amortyzatora należy zwrócić  uwagę na typ mocowania hamulca. Ogólnie występują dwa typy mocowana pod hamulec V-break i hamulec tarczowy .Można przyjąć że istnieją trzy podziały , najdroższe model są wyposażone tylko  w mocowanie pod hamulce tarczowe , średnia  półka amortyzatorów zapewnia mocowanie pod oba typy , natomiast w najtańszych występuje mocowanie pod hamulce v-break . Więc gdy znajdziemy amortyzator który nam się podoba i nie zwrócimy uwagi na typ mocowania hamulca , może się okazać że nie będziemy mieli pod co zamontować hamulców .

Jeżeli przechodzimy na hamulce tarczowe , tutaj wiąże się to z pewnymi kosztami, ponieważ nie wystarczy zamontować hamulca na amortyzatorze , gdyż musimy jeszcze wymienić  koła Podczas gdy przechodzimy na system hydrauliczny , należy wymienić manetki , gdyż stare nie będą się nadawały. Co w całości okażę się kosztownym zabiegiem , dlatego należy uwzględnić  to wcześniej w naszych planach.

                By dobrać odpowiedni amortyzator dla naszych potrzeb , trzeba się zastanowić do czego , znaczy jakiej jazdy będzie on nam potrzeby . Oczywiście jest to troszkę bardziej rozbudowane  , ponieważ  geometria roweru jest zależna od wysokości amortyzatora , nie możemy włożyć do każdej ramy jaki chcemy amortyzator , ponieważ zamiast pomagać , spowoduje tylko utrudnienia . Poniżej jest przedstawiona małą tabelka jakie skoki są dal jakiej dziedziny przeznaczone , może pomoże wyborze .

Skok w mm	Przeznaczenie
>60	Trekking
80	Cross, city
80-100	Cross, turystyka,
100-120	4x , mtb, dual
100-140	Enduro, dirt
140-170	Freeride
170>	downhill

                W następnej części postaram się opisać ogólne rozgraniczenie jakiej wielkości skoki są stosowane dla jakiej kategorii . Przedstawić budowę poszczególnych amortyzatorów jak i zastosowanie , 

                Zacznijmy od ogólnego podziału amortyzatorów , następnie trochę budowy, jak i krótki opis zasad działania poszczególnych…

                Dzielimy na trzy grupy element resorujący

• ·         Elastomer ,
• ·          Sprężyna ,
• ·         Powietrze

                Elementy tłumiące dzielimy następująco

• ·         Elastomer
• ·         Spręzynowe
• ·         Otwarty system powietrzny
• ·         Zamknięty system powietrzny
• ·         Zamknięty ‘cardrige’ powietrzny
• ·         Otwarta kąpiel olejowa
• ·         Zamknięty ‘cardrige’ olejowy

                Następnie podział ze względu na budowę , tutaj wyróżniamy :

• ·         Jednopółkowe / Teleskopowe
• ·         Dwupółkowe / Trzypółkowe
• ·         Upside Down
• ·         Jednostronne
• ·         Wewnątrz rury sterowej
• ·         Panografowe

 Ok teraz lekki opis poszczególnych typów budowy , zacznę od podziału ze względu na elementy tłumiące  następnie ze względu na budowę , 

• Amortyzatory Elastomerowe :

Zacznijmy od tego że elastomer jest tworzywem sztucznym , o właściwościach podobnych do sprężyny jednak również oferujący funkcje tłumiące, nie tylko resorujące. Zastosowany materiał jest medium tłumiącym i resorującym , poprzez ocieranie się łańcuchów polimerowych w strukturze elastomeru materiał szybko się ściska i wolno rozpręża .Dobierając odpowiednie kawałki elastomeru możemy w łatwy sposób  regulować twardość zawieszenia.

Wadami takich konstrukcji jest niewielki skoki i wrażliwość na temperaturę , z niższą staje się twardszy.

Zaletami są  bezawaryjność , łatwość w obsłudze , mała waga i cena

W związku z wadami małych skoków powstały amortyzatory sprężynowo-elatomerowe , dzięki takim zabiegom został zwiększony skok , jednak zwiększyła się również waga  

• Amortyzator Sprężynowy :

Elementem resorującym jest sprężyna , tłumienie odbywa się poprzez opór cierni goleni, oraz gumowego ochraniacza. Nie do końca sprawdza się jako ‘prawdziwy’ amortyzator , ponieważ  właściwie nie występuje tutaj tłumienie , jest to najtańsza i najprymitywniejsza konstrukcja . Zastosowanie w najtańszych rowerach .

Wady to przede wszystkim waga

Zaletami są duża trwałość , pozwala na uzyskanie dużego skoku , linowa praca ugięcia

• Amortyzatory Sprężynowo-Olejowe :

W najdroższych wersjach sprężyny wykonana są z tytanu , dla uzyskania jak najmniejszej wagi , jednak przeciętnie są stosowane stopy stali chromowo-molibdenowej . Tłumienie odbywa się poprzez zastosowanie oleju , który jest najodpowiedniejszą metodą , stosowaną również w motoryzacji. Dzięki zastosowaniu systemu kanalików ,zaworów, tłoczków , olej jest podczas odbicia pompowany przez duże otworki a powrotnie przez małe, co skutkuje spowolnieniem .Czyli tłumienie odbywa się poprzez spowolnienie przepływającego oleju .

Taki system zapewnia płynną amortyzację całego skoku amortyzatora , wykorzystując linową charakterystykę ugięcia sprężyny

Taki typ zapewnia wszechstronną regulację , twardość regulowana jest poprzez wymianę sprężyny a tłumienie poprzez gęstość oleju

Stosuje się dwa systemy , w których olej jest przechowywany :  otwarta kąpiel i zamknięty cartdige

- Otwarta kąpiel olejowa : sprężyna jest zanurzona bezpośrednio w oleju , rozbieranie należy wykonywać nad jakimś naczyniem dla oleju . Olej jest poza tłumieniem wykorzystywany dla chodzenia , jak i smarowania . Niewielka ilość oleju przedostaje się bezpośrednio na golenie, dzięki czemu mają one stałe smarowanie . Taki system jest mniej efektowny od zamkniętego ,, jednak charakteryzuje się mniejszą wagą

- Zamknięty Cartidge Olejowy : fabrycznie zamknięty i uszczelniony cylinder , wewnątrz którego znajduję jeden lub więcej tłoków posiadających otwory , przez które przepływa olej .Taki system zapewnia bardzo dobre tłumienie jak i nie trzeba się martwić podczas rozkręcani a że poleci nam olej . Wadami są duża masa , jak i podczas awarii trzeba wymienić cały cartidge

Amortyzatory tego typu są stosowana przede wszystkim  w rowerach zjazdowych , oraz tam gdzie jest istotna małą waga . W takiej konstrukcji może wystąpić powstanie podciśnienia spienionego oleju co powoduje spadek tłumienia , jednak występuje to sporadycznie podczas bardzo intensywnego jeżdżenia ..

• Amortyzatory Powietrzne :

Jest nad wyraz rzadko spotykaną konstrukcją , powietrze stanowi elementy sprężynujące jak i tłumiąca . Zaletą takiego rozwiązania jest waga , brak sprężyn i oleju  a samo powietrze nie waży wiele . Wymagane są najwyższej jakości uszczelki , konieczna częsta kontrola w celu sprawdzenia szczelności

• Amortyzatory Powietrzno-Olejowe :

Amortyzatory tego typu są stosowane w rowerach z ‘wyższej półki’ , zarówno lekkie jak  i doskonale spełniają rolę tłumienia nierówności. Ich wysoka cena zależy od wysokiego stopnia skomplikowania . Jest to połączenie najlepszych cech amortyzatorów olejowy i powietrznych, czyli dobrego tłumienia i niskiej wagi . Olej zapewnia tłumienie a powietrze spełnia funkcję sprężynowania . Zapewniają wszechstronną regulację zarówno resorowania , poprzez zmianę ciśnienia powietrza jaki i tłumienia dobierając odpowiedniej gęstości olej. Wadą w tego typu amortyzatorach jest progresywna charakterystyka ugięcia , gdy powietrze jest bardziej sprężone widelec staje się twardszy .

Dla amortyzatorów powietrznych jaki olejowo-powietrznych wymagana jest specjalna pompka

Podział ze względu na budowę

• Jednopółkowe / teleskopowe

Wiodące amortyzatory na rynku. Skonstruowano z dwóch rur/goleni , jedna z nich podczas pokonywania nierówności wchodzi w drugą . Dominująca konstrukcja w amortyzatorach przednich

• Dwupółkowe /trzypółkowe

Występują tutaj dwa / trzy elementy /półki łączące golenie . Stosowanie takiej konstrukcji zapewnia zwiększoną sztywność widelca . Takie amortyzatory są stosowana głownie w zjazdach

Z pewnością co poniektórzy widzieli takiego typu widelce w ‘marktowych’ rowerach , jednak one nie mają nic wspólnego z tymi amortyzatorami , chociażby ze względu że cena tych rowerów [marketowych]jest mniejsza od ceny samego amortyzatora

• Upside Down

Konstrukcja tych amortyzatorów , można by powiedzieć jest odwrócona , w odróżnieniu od klasycznej konstrukcji dolne golenie wchodzą w górne. Wymagają stosowania hamulców tarczowych ,Zastosowania głównie w zjazdach

Jednostronne

Jest to nowatorska konstrukcja firmy Cannondale . Konstrukcja upside-down  z jedną  golenią

• Wewnątrz rury sterowej

Konstrukcja stosowana od lat przez firmę Cannondale Amortyzacja i tłumienie odbywa się w rurze sterowej widelca, a nie w goleniach. Takie rozwiązanie zmniejsza wagę i zwiększa sztywność

• Panografowe

Działają na zasadzie równoległoboku, odporny na siły skręcające. Mimo niewątpliwych zalet (sztywność) skomplikowana konstrukcja nie zachęca firm do produkowania tej konstrukcji.

mtb

MTB – czyli Mountain Bike , czyli rower górski , jest to ogólnie rzecz biorąc rower na każdy teren

Oczywiście jak dla mnie jest to podstawowe określenie , które następnie dzieli się na pomniejsze grupy , jednak o tym później . 

Tak więc  zacznijmy  od początków roweru górskiego .

Jako ‘ojca’ tego typu rowerów uważa się  Gary’ego Fisher’a . Tak więc wszystko zaczęło się w latach 70 w Kalifornii . W tych latach władze zakazały poruszania się motocykli na ternie parku , gdzie nad wyraz popularna była góra Tamalpais , po której nałogowo zjeżdżało się na motorach. . Wynikiem tego było przerzucenie się na jednoślad bez silnika . Problemem okazała się ‘toporność’ obecnie stosowanych konstrukcji . Początkowo stosowano do tego rowery miejskie , pozbywając się zbędnego osprzętu , typu błotników itp. by zbić wagę . Na początku rowery były wwożone na pick-up’ach na górę , gdyż nie dało się samodzielnie pokonać takiej wysokości na rowerze.

Z czasem rosła popularność takiej aktywności , co skutkowało coraz większymi modyfikacjami posiadanych rowerów. Problemów było nie mało począwszy od wjazdu na szczyt po hamulce .

Jednak typowe rowery miejskie nie posiadały odpowiednio wytrzymałych ram , nadających się do ostrych zjazdów. W wyniku miesięcznych  prób Joe Breeze przedstawił ramę  z wysokiej jakości rur ramę i szybko zebrał zamówienia na kolejne.

Z pomocą przyszedł Fisher , który zaproponował wzmacnianą i skróconą ramę , zmniejszenie kół do 26cali , zastosowaniu przerzutek , kciukowych manetek zmiany biegów jak i w późniejszych czasach wprowadzeni  dźwigni hamulców jak i kierownicy znanych z motocykli , co było już rowerem MTB.

Gdy z początkiem lat 80 na rynek wkroczyła firma Shimano , z swoimi  zawansowanymi technologiami jak i niskimi cenami , rozkwit rowerów zaczął się na dobre .Z początkiem tych lat zaczęto produkować ramy aluminiowe , co znacznie obniżyło masę końcową roweru . Gdy Shimano przedstawiło całe grupy komponentów , kasety , korby , hamulce , łańcuchy , kasety ,piasty . Przez takie połączenie rozkwit rowerów mtb był znacznie prostszy  , jak i cena zmalała .

Historia II

Witam

W poprzednim poście został pobieżnie  opisane pierwowzory rowerów , co zakończyło się pierwowzorem roweru jaki znamy z dzisiejszych czasów.

Dzisiaj chciałem przedstawić jak dalej się rozwijała konstrukcja , a przez kolejne 50lat całkiem sporo zostało udoskonalone.

Do szkieletu jaki został przedstawiony, zostały dodawane  kolejne cześci , aż zakończyło się na kompletnej amortyzacji , jak i super lekkich konstrukcji jakie są nam dzisiaj oferowane.

Jednak wszystko po kolei , wraz z produkcją Starley’a , która została uznana za pierwszy bezpieczny rower ,wszystko zaczęło nabierać tępa . Jego produkcja okazała się sukcesem i zaczęła się rozprzestrzeniać na cały świat . Dzięki czemu rowery stały się coraz bardziej popularne , w związku z tym rozwój nabrał tępa.

Minęły trzy lata a świat doczekał się za pośrednictwem John’a Boyd Dunlop pierwszych opon pneumatycznych . Dzięki temu wynalazkowi jazda jednośladem zaczęła nabierać innej jakości, dodanie opon sprawiło spore ułatwienie jak i łatwość w jeździe . 

Jego nadmuchiwane opony , miały początek w trzykołowym rowerku jego syna . Gdy zauważył że jego pomysł przyczynił się do sprawniejszego poruszania roweru , zaczął próbować z większymi kołami , co przyniosło zaskakujące rezultaty . Następnie testował swój wynalazek na boisku w Cherryvale i  po udanych testach opatentował w grudniu 1888roku. 

Przewyższenie opon  Dunlop’a nad pozostałymi produktami , została zademonstrowana przez Willie Huma wygrywając pierwszy wyścig w Irlandi a nastepnie w Anglii .

Dopiero w nowym stuleciu zaczęło się rozwijać poprzez wprowadzenie pierwszych systemów zmiany przełożenia . Następnie wprowadzeniu  bardziej praktycznego rozwiązania czyli ‘wolne koło’ . Ten patent w przybliżeniu polega na tym, że gdy przestajemy kręcić korbą odłączana jest zębatkę tylnia od koła , co powoduje zaprzestanie przekazywania napędu na tylne koło , a korba pozostaje nieruchomo .

 W nowym stuleciu pojawiło się zagrożenie dla rowerów pod postacią samochodów i moda na rowery zaczeła spadać a samochody stały się wygodniejsze , co skutkuje do dzisiejszych czasów .\

W latach trzydziestych włoska firma Campagnolo rozpoczyna karierę kolarską , co za tym idzie zaczęła wprowadzać nowinki na ten rynek. W 1930r opatentuje piastę z szybko zamykaczem , jakże w dzisiejszych czasach powszechnie używaną . Dziesięć lat później prowadza przerzutki umożliwiające cykliście zmianę położenia biegu z pozycji na rowerze , bez konieczności wyjmowania koła.

W latach 60 , dzięki Alex Moulton zaczęto produkcję rowerów na małych kołach , która okazała się bardzo popularna . Następnie zaczęto wprowadzać rowery składane . 

Rowery składane swoją historie wywodzą z wojskowego użytku na początku wieku , które były w łatwy sposób możliwe do przenoszenia . Z początkiem produkcji nie były dobrze przyjęte przez ludzi, były zbyt ciężkie jak i drogie. Dopiero w latach 60 seria ‘ wigry’ znalazła swoich miłośników Jednak dane modele posiadały prymitywną konstrukcję jak i swoja wagę , do tego dochodziło uciążliwe odkręcanie śrub mocujących za pomocą kluczy. 

Dopiero piętnaście lat później zostały wyeliminowane powyższe wady jak i zmniejszony rozmiar kół do 16 cali przez Andrew Riche . Tak właśnei powstał ‘’Brompton’’ który jest produkowany do dzisiajszego dnia , i jest podstawą dla większości rowerów składanych

Tak właśnie w latach 80 powstało to co wielu interesuje rower górski , czyli klasyczne MTB.
Tak właśenie wspólniie Joe Breeze z Gary Fisher i Charlie Kelly stworzyli pierwsze MTB
Jednka o MTB będzię opszerniej w nastepnym pości
Pozdrawiam......

Historia

Witam, tak na początek trochę historii , czyli jak to się wszystko zaczęło . 

Dla nas rower jest czymś oczywistym ,aż trudno sobie wyobrazić życia bez niego , jednak nasz ulubiony jednoślad ma tylko ponad 200lat ,a dopiero 50 lat później został wprowadzony napęd na tylne koło .

Powinno się zacząć od wspomnienia o odnalezionych malowidłach przypominających rower , na terenie starożytnego  Egiptu , Babilonu , Jednak nie ma pewności co do ich roli ...

Można by było uznać że w roku 1490 , kiedy to Leonardo Da Vinci , naszkicował swoją wizję roweru. Jak na tamte lata jest nad wyraz zaawansowana , przedstawia praktycznie współcześnie działające rowery . Posiada napęd łańcuchowy jak i kierownicę . Jednak nie ma pewności co do autentyczności danego dzieła , co wyklucza , to jako pierwowzór dzisiejszych jednośladów . Poniżej zdjęcie zbudowanego modelu na podstawie szkicu Leonarda ..

Jednak jako pierwszy 'rower' uznaje się dzieło francuza Monsieur de Sivrac , który w roku 1791 przedstawił światu swój prototyp . Jednak znacznie odbiegał od roweru jaki można spotkać dziś , były to połączone ze sobą koła z pierwowzorem kierownicy . Poruszać się można było nią poprzez odpychanie się nogami od podłoża , na dodatek nie dało się sterować .

Udoskonaloną wersją  , była opatentowana w 1818roku, przez  Karl Freiherr Drais von Sauerbronn tzw. 'maszynę biegowa'  . Została wprowadzona kierownica , jak miejsce do siedzenia , przez takie udoskonalenia , pojazd zdobył szybko uznanie

Dopiero w 1839 szkot McCall  zbudował pierwszy rower napędzany pedałami , który pozwalał  na poruszanie się bez dotykania ziemi nogami . Pedały jednak odbiegały odbiegały od 'typowo rowerowych' , przypominały raczej maszynowe , takie jak się stosowało w starych maszynach do szycia niepędzanych ręcznie . Były ona zamontowane w okolicach kierownicy i napędzały tylne koło za pomocą dźwigni.   

Minęło dwadzieścia lat i światu ukazał się kolejny wynalazek jaki zawładnąć ludzkością . W 1861r Pierre Michaux zbudował pojazd napędzany na przednie koło , pedały zostały zamontowane na osi . W taki sposób jeden obrót powodował obrót koła o taką samą ilość ,w wyniku tego poruszanie się takimi pojazdami było powolne i  nie przetrwało długo.

 Następnie były modyfikację w postaci zwiększenia przedniego koła, co powodowało większy dystans przebyty z jednym obrotem,. Jednak zwiększenie wielkości powodowała mniej stabilny pojazd ,.W 1869  dzięki wspólpracy James Starley i William Hunter opracowali koło z szprychami i wprowadzili również przekładnie , która pozwalała by jeden obrót korby powodował dwa obroty koła . Taki system przyspieszył pojazd , jednak nadal pozostawała sprawa dużej wysokości kierującego , jak i niskiej poręczności szczególnie w przypadku niskich prędkości . Przeciętnie takie rowery ważyło 25-30kg  

Dopiero prawdziwą rewolucją okazało się wprowadzenie łańcucha jak i przekładni , pozwalając zachować przystępną wielkość . Pierwowzór zaprojektowany przez Harry John Lawson posiadał , korbę umiejscowią pod siedzeniem z prowadzeniem napędu na koło tylne przy pomocy łańcucha , co owocowało zmniejszeniu wielkości kół . 

John Kemp Starley w 1885r przedstawił pojazd , który został pierwowzorem dzisiejszych  jednośladów . Konstrukcja przypominająca dzisiejsze rowery , koła zostały sprowadzone do równej wielkości , napęd umiejscowiony mniej więcej na środku pojazdu , napędzany łańcuchem na koło tylne , kierownicą która bezpośrednio skręcała  . Ten pojazd stał się o wiele łatwiejszy w obsłudze , stabilniejszy od swoich poprzedników .